“Ja Amrozi, we herinneren ons Chaibar”

Mark Durie


Toen Amrozi bin Nurhasin, de lachende Bali bommenlegger, een Balinees gerechtshof binnenging op de dag van zijn veroordeling, schreeuwde hij “Joden, onthoudt Chaibar. Het leger van Mohammed komt terug om jullie te verslaan.” Wat was Chaibar, en waarom moeten we het onthouden?

Ten tijde van Mohammed, was Chaibar een vruchtbare oase in de Arabische woestijn. Het werd bewoond door joden, die de irrigatiesystemen onderhielden en leefden van de landbouwproducten. Toen Mohammed de oase in 628 veroverde, waren de joden die daar leefden in staat om over hun overgave te onderhandelen. De omstandigheden van hun overgave waren dat sommige van hen daar konden blijven om de dadelpalmen en tuinen te onderhouden, maar daarvoor moesten zij 50% van hun oogst betalen aan de moslims. Het land zelf zou daarom toebehoren aan de moslimgemeenschap. Aan de joden van Chaibar werd ook toestemming verleend om hun geloof uit te blijven oefenen. Spoedig later, werden de Arabische christenen van Najran gedwongen om dezelfde omstandigheden te aanvaarden.

De rechten van de joden van Chaibar om op hun vroegere landerijen te blijven was een tijdelijke concessie, ingetrokken in 640 door Omar, gehoor gevend aan Mohammeds laatste wens: “Twee religies zullen niet samen blijven op het schiereiland van de Arabieren”. In hetzelfde jaar werd het gehele Arabië geschoond van niet-moslims.

Chaibar is een naam die alle moslimjuristen zullen herkennen, omdat het de verovering van Chaibar was die het precedent schiep in islamitisch wetgeving voor daarop volgende behandeling van niet-moslims die zich overgaven aan de islamitische verovering en heerschappij. (Chaibar voorzag Mohammed ook één van zijn vrouwen, Safia, een leidende joodse vrouw van Chaibar die hij voor zichzelf selecteerde uit de tot slaven genomen gevangenen.)

De discriminerende Sjaria bepalingen toegepast op niet-moslims, die in de islamitische wet dhimmies worden genoemd, zijn gebaseerd op het precedent van Chaibar. Door een draai in de geschiedenis bepaalde deze nederlaag van de joden in deze nauwelijks bekende Arabische oase de behandeling van vele miljoenen niet-moslims na islamitische verovering, inclusief de eens zo grote christelijke bevolkingen van het Middenoosten.

Vanwege deze reden is de naam Chaibar van grote betekenis voor ons allen. Voor extremistische moslims als Amrozi, staat het voor het verslaan van de ongelovige vijanden, en hun vernedering en onderwerping aan de voorwaarden van de Sjaria, een voortdurende wegwijzer naar de hoop van een islamitische overwinning. Voor niet-moslims staat deze naam voor eeuwen van uitgewiste geschiedenis en onderdrukkende discriminatie, waar door Bat Ye’or, historicus van de dhimmies, naar verwezen wordt als dhimmitude.

Amrozi de lachende terrorist was juist – we moeten allen Chaibar herinneren, als een keerpunt in de wereldgeschiedenis. Vandaag de dag duurt het precedent van Chaibar voort om het leven te bepalen van de joden in Iran, de Kopten in Egypte, Afrikanen in Soedan, Pakistaanse christenen, Hindoes en Zoroastrianen, en vele anderen. Wijdverspreide discriminatie tegen niet-moslims is toenemend in islamitische landen, tot een significant niveau, en er zijn tekenen dat het probleem groter in plaats van kleiner wordt in de eenentwintigste eeuw.

Amrozi’s lachende gezicht was continu op de voorpagina van Australische [en andere] kranten de afgelopen maanden. Het verdriet om de slachtoffers van de Bali-aanvallen is groot. Dus was het ironisch dat, toen de Australische krant van Amrozi’s woorden op de dag van zijn veroordeling verslag deed, de redacteuren de naam Chaibar niet herkenden en het verkeerd spelden als Hibah. Ondanks zijn grensbepalende significantie voor interreligieuze relaties, lijkt de naam Chaibar nu te zijn vergeten, zijn betekenis verduisterd. Het lot van de joden van Chaibar had grootse gevolgen voor de wereld geschiedenis, niettemin was deze geschiedenispagina uit het collectieve geheugen van de niet-moslimwereld gescheurd. Het is tijd om hem weer om zijn juiste plaats terug te zetten.